متریالهای جدیدی که امروزه در ساختمانها به کار برده میشود همان متریالهای قدیم هست که دچار تغییر و تحول شدهاند. با توجه به اینکه امروزه ساخت و سازها به نیازهای انسان و محیط زیست بستگی دارد؛ مواد ساختمانی قدیمی به علت محدودیتها و عقبماندگیهای آنها جای خود را به مواد پیشرفتهتر و با کیفیتتر دادهاند. این مقاله به معرفی مواد ساختمانی نوین، کاربردها و مزایای آنها میپردازد.
انواع مواد نمای ساختمانی
آشنایی با انواع مواد ساختمانی میتواند در انتخاب بهترین نوع مواد کمک کند. استفاده از مواد متنوع برای نماهای ساختمانی مانند چوب، آجر، فایبر سمنت برد، سیمان، شیشه و غیره در ساختمانها بسیار شایع است. در هر منطقهای با توجه به موقعیت جغرافیایی، اقلیم، فرهنگ محلی، سلیقه مردم و نوع استفاده از ساختمان، از مواد، نماهای متفاوت استفاده میشود. ویژگیهایی که مواد نمای ساختمان باید داشته باشند عبارتند از:
عایق صوت:
در شهرهای پرجمعیت و پر سروصدا، مشکلات آلودگی صوتی معمولی است. بنابراین، استفاده از مواد نما با عایق صوتی مطلوب میتواند آرامش بیشتری فراهم کند.
عایق حرارت:
مصرف انرژی یکی از مسائل مهم صنعت ساختمان است. برای این منظور، انتخاب مواد نمای ساختمانی با خصوصیت عایق حرارتی مناسب بسیار حیاتی است.
هماهنگی با دیگر اجزاء ساختمان:
مواد نمای ساختمان باید با سبک طراحی و مواد دیگر ساختمان همخوانی داشته باشند. زیبایی نماهای ساختمانی نقش مهمی ایفا میکند و در انتخاب مواد نما، طراحی شهری نیز باید در نظر گرفته شود.
هماهنگی با شرایط محیطی:
مواد نمای ساختمان باید توانایی مقاومت در برابر عوامل محیطی نظیر طوفان، تابش نور خورشید، زلزله و آلودگی هوا را داشته باشند.
در این مقاله، انواع مواد نمای ساختمانی و کاربردهای آنها را معرفی خواهیم کرد.
نمای سرامیکی
نمای سرامیکی یکی از انتخابهای رایج و اقتصادی برای نماپوشش ساختمانی است. این نوع نما از سرامیک ساخته میشود و دارای ظاهری زیبا و با دوام است.
کاربردها:
- ساختمانهای مسکونی
- ساختمانهای اداری و تجاری
مزایا:
- وزن سبک
- ظاهر زیبا و مدرن
- مقاومت فیزیکی بالا و تحمل یخزدگی
- عایق رطوبتی در مناطق مرطوب مانند شمال و جنوب کشور
- تنوع در طرح و رنگ
- مقاومت در برابر حریق
- عدم تغییر رنگ با گذر زمان
نمای کامپوزیتی
نمای کامپوزیت نمایی با وزن سبک است که بهعنوان یک انتخاب مدرن با طابع صنعتی و تکنولوژیک شناخته میشود. این نماها از لایههای مختلفی با جنسهای متنوع تشکیل شدهاند، که از جمله آنها ورقهای آلومینیومی میباشد.
کاربردها:
- ساختمانهای اداری و تجاری
- دکوراسیون داخلی
- پارتیشنهای داخلی
- هتل
- نما و بدنهی ماشینآلات صنعتی
- پمپ بنزین
- بیمارستان
- تابلوهای تبلیغاتی
- سقف کاذب
- دیوارهای تونل
- ترمینالهای مسافربری
مزایا:
- وزن سبک
- نیاز به نظافت ندارد
- متنوع در ابعاد
- مقاومت در برابر زلزله
- سرعت اجرای بالا
- امکان تعویض و جابجایی
- عایق حرارتی
- انعطافپذیری (قابلیت برشکاری و سوراخکاری)
- قیمت مناسب
- متنوع در رنگ
- عایق صوتی
- مقاومت بالا
نمای اچ پی ال (HPL)
نمای اچ پی ال (HPL) از ورقههای چندلایهای تشکیل شده است؛ که از الیاف (مانند کاغذ) با رزینهای حرارتی ساخته میشود. این ورقها تحت تأثیر حرارت و فشار بالا تراکم مییابند و دارای ویژگیهای منحصر به فردی میباشند.
کاربردها:
- نما خارجی و داخلی ساختمانها
- سرویس بهداشتی عمومی
- ورزشگاهها
- بیمارستانها
- آزمایشگاهها
- صنایع آهنسازی
- صنایع کشتیسازی
- کابینتسازی
- آسانسورها
مزایا:
- مقاومت بالا
- بدون نیاز به نظافت
- مقاومت در برابر خش
- مقاومت مکانیکی
- مقاومت بالا در برابر آتشسوزی
- نصب آسان
- خاصیت ضد باکتری و الکترواستاتیک
نمای کرتین وال شیشهای
نمای کرتین وال شیشهای یکی از سیستمهای نمای مدرن ساختمانی است که با ساختار ایستا و خودی خود به تاثیرگذاری در زیبایی و عملکرد ساختمان میپردازد. این نوع نما از ترکیب پنلهای شیشهای مات و شفاف با قابهای آلومینیومی سبک تولید و نصب میشود.
کاربردها:
- نماسازی ساختمانهای بزرگ و چند طبقه
- نمای پاساژ و برجهای تجاری و اداری
مزایا:
- امکان استفاده از شیشههای دو جداره و سه جداره
- عایق صوتی، حرارتی و رطوبتی
- بهینهسازی دمای محیط و نور
- کاهش مصرف برق
- نصب آسان
- مقاومت در برابر عوامل محیطی مانند زلزله و…
- تنوع عالی در رنگ
- امکان استفاده از مقاطع و ابعاد متنوع با توجه به نیاز پروژه
نمای شیشهای فریم لس
نمای شیشهای فریم لس نوعی از نمای کرتین وال آلومینیومی است که دید ظاهری آن تنها از شیشه تشکیل شده و بر روی زیرسازی آهنی یا آلومینیومی نصب میشود.
کاربردها:
- ساختمانهای تجاری و اداری
- ویلاها و اماکن مسکونی با نیاز به چشمانداز زیبا و نور فراوان
مزایا:
- عایق حرارتی مناسب
- عایق صوتی مناسب
- هوابندی فوق العاده
- نصب آسان و سریع
- زیبایی ظاهری نما
- سهولت در نگهداری و نظافت
- تنوع بالا در رنگبندی
نمای اسپایدر شیشهای
نمای اسپایدر شیشهای یکی از نماهای مدرن و خود ایستا معروف به نمای پردهای است که در آن شیشه از طریق اتصالات نقطهای به سازه متصل میشود. شیشه اسپایدر یکی از معمولترین و بهترین نوع شیشههای بدون فریم برای نماها به شمار میرود.
کاربردها:
- ساختمانهای تجاری و اداری
مزایا:
- وزن کمتر نسبت به نماهای دیگر
- شفافیت بیبدیل
- نصب آسان
- قابلیت اجرای نماهای پیچیده
- تنوع بسیار برای هر نیاز
- مقاومت در برابر ارتعاشات زلزله
نمای لوور
نمای لوور، از سایبانهای آلومینیومی تشکیل شده است؛ که به صورت منقطع در نمای ساختمانها استفاده میشود. این سایبانها نور مستقیم خورشید را به داخل ساختمان کنترل میکنند و همچنین میتوانند جریان هوا را مدیریت کنند. نمای لوور به سه نوع آلومینیومی دوکی، آلومینیومی مستطیلی و آلومینیومی z شکل تقسیم میشود.
کاربردها:
- ساختمانهای مسکونی، ورزشگاهها، ساختمانهای اداری و مدارس
مزایا:
- افزودن زیبایی و شکیلیت به نمای ساختمان
- دسترسی آسان به فضای زیر سقف با امکان باز و بسته کردن آسان پروفیلها
- تولید انواع سایزهای خاص ارتفاعی بر اساس نیاز و سفارش مشتری
- مقاومت در برابر حریق
- امکان رنگآمیزی به صورت دکورال
- استحکام و ایستایی بالای سقف تمام شده
نمای دکوراتیو ساختمانی
دکوراتیو ساختمانی یک سبک جدید در زمینه نماهای ساختمانی است که توسط طراحان با استفاده از بتنهای محکم و مقاوم به وجود آمده است. این پانلهای دکوراتیو زیبا با استفاده از روشی ساده و کارآمد تولید میشوند و در نمای ساختمانها برای ایجاد زیبایی و جذابیت بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. فرآیند ساخت این پانلها به این صورت است که ابتدا مخلوطی از بتن در قالبهای خاص قرار گرفته و پس از خشک شدن بتن، پانلها از قالب خارج شده و با چیدن آنها در کنار هم به شکل یک پازل، نمای داخلی و خارجی ساختمان را تزئین میکنند.
کاربردها:
- داخل و خارج ساختمانها
- لابیها
- آپارتمانها
مزایا:
- قابلیت استفاده در پیادهروها، حیاط و دیگر قسمتهای با تردد بالا
- ایجاد ظاهر زیبا و متنوع برای انواع پروژهها با قیمت مناسب
- قابلیت استفاده به صورت نقاشیشده یا رنگآمیزی شده بدون مشکلات جداشدن سرامیکها
- یکپارچگی، استحکام و مقاومت بالا در برابر ضربه، تغییرات شرایط جوی، زلزله و تنشهای کششی
جی آر سی (GRC)
جی آر سی یا بتن مسلح به الیاف شیشه، نوعی کامپوزیت پیشرفته است؛ که با استفاده از الیاف تقویتکننده در داخل مخلوط بتن، مقاومت کششی و فشاری بتن به طور چشمگیری افزایش مییابد. این ماده انعطافپذیری بالایی دارد که برای ساخت نماهای پیشرفته استفاده میشود.
کاربردها:
- نماهای خارجی ساختمانهای اداری، مسکونی، برجها، پارکینگها، مراکز تفریحی و آسمانخراشها
- قطعات دکوراتیو داخل ساختمان
- دیوارهای تونلها، پلها و زیرگذرها
مزایا:
- وزن کمتر که بار وارده به سازه را کاهش میدهد
- مقاومت در برابر حریق
- تنوع در ابعاد، ضخامت، مدل و رنگ
- محیطی دوست و سازگار با استانداردهای حفظ محیط زیست
- تحمل متغیرهای اقلیمی مختلف
- مقاومت بالا در برابر خوردگی
- نصب آسان و سریع
بتن الیاف شیشه (GFRC)
بتن الیاف شیشه یا GFRC که مخفف (Glass Fiber Reinforced Concrete) است، یا به عبارت دیگر بتن الیافی نوعی بتن ویژه است که الیاف شیشه از مواد تقویتی آن تشکیل دادهاند. این نوع بتن به ویژه در اجزاء نماهای خشک به کار میرود. ترکیب اصلی GFRC شامل سیمان پرتلند، سنگدانههای ریز، آب، الیاف شیشه، پلیمر اکریلیک و مواد افزودنی دیگر میباشد.
کاربردها:
- قطعات بزرگ برای ساخت نماهای یکپارچه بتنی
- پنلهای بتنی با ساختار مشبک یا نقش برجسته
- پنلهای تزیینی برای پوشاننده دیوار
- مبلمان شهری شامل نیمکت، گریتینگ درخت، فلاورباکس، سطل زباله و موارد دیگر
مزایا:
- وزن سبکتر نسبت به بتن مسلح با فولاد
- مقاومت مناسب در مقابل خمش
- نیاز به تجهیزات خاص یا پیچیده برای ریختن یا پاشیدن GFRC ندارد
- برشکاری آسان و مقاومت بهتر در برابر ضربه نسبت به بتن معمولی
- تنوع در طراحی و رنگها
- مقاومت در برابر مواد شیمیایی
- دوام و عمر مفید بالا
- مقاومت در برابر شرایط جوی نظیر بارندگی، آفتاب و …
- کاهش نفوذپذیری به آب و هوا
- مطابقت با محیط زیست و قابل بازیافت
- کاهش بار مرده ساختمان به دلیل وزن کمتر
- سرعت اجرا و نصب بالا
تراکوتا (Terracotta)
تراکوتا به معنی “پخته شده” در زبان ایتالیایی است. این سرامیک سنتی با استفاده از رس و حرارت دادن آن در کورههای خاص به درجه حرارت بالا تولید میشود. این مواد به راحتی به شکلهای پیچیده تبدیل میشوند و در مواجهه با گرما به طور قابل توجهی محکم هستند. تراکوتا ابتدا برای سفالگری و مجسمهسازی اختراع شده بود، اما به مرور زمان صنعتگران از پتانسیل آن به عنوان یک ماده ساختمانی آگاه شدند و از آن برای ساخت آجرها، روکشها و کاشیهای بام بهرهبردند.
کاربردها:
- نمای ساختمان
- دکوراسیونهای خاص سنتی
مزایا:
- سرعت نصب و اجرا بالا
- ثبات رنگ تایلها در مدت طولانی
- مقاومت در برابر تغییرات جوی
- دوام بالا (عمر مفید بیش از 50 سال)
- بازیافت آسان
- عایق حرارتی به علت حالت دوجداره محصول
- سبکی در المانهای نما
- مقاطع اختصاصی برای فلاشینگها، کنجها، کف پنجرهها و زیر سقفیها
چوب آکویا
چوب آکویا از بخشهای چوبی لمینیت شده تشکیل شده است، تا یک محصول با دوام و کمترین مضرات تولید کند. این نوع چوب از منابع پایدار بهره میبرد و به دلیل دوام بالا، مقاومت در برابر شرایط گرمسیری و مزایای محیط زیستی ارزشمندی ارائه میدهد.
کاربردها:
- نمای ساختمان
- دکهای فضای باز و مرطوب
- کنار استخر کف و دیوار
- پلها
- فریم چوبی در پنجرهها و در و پنجرههای ساختمان
- مبلمان فضای باز
مزایا:
- دوام بالا: چوب آکویا تا حداقل ۶۰ سال دوام خواهد داشت و نیاز به تعویض ندارد.
- تعمیر و بازیافت ممکن است.
- مقاوم در برابر انقباض و ترک خوردن.
- پایدار: آکویا دارای رشد سریع و در دسترسی فراوانی است که از نظر محیط زیستی مزیت دارد.
- بدون سم: فرایند استیلهکردن آکویا از مواد غیر سمی برای حفاظت از چوب استفاده میکند.
- قابل بازیافت: ۱۰۰٪ قابل بازیافت است.
- انطباق پذیر: میتواند با استفاده از روکشهای مات یا شفاف با آب پرداخت شود که دوام آن را افزایش میدهد.
بتن اکسپوز
بتن اکسپوز یک نوع بتن معماری است که به عنوان پوشش نهایی سطوح داخلی و خارجی ساختمانها استفاده میشود. در واقع، هر بتنی که سطح آن قابل مشاهده باشد، میتواند به عنوان بتن اکسپوز در نظر گرفته شود.
کاربردها:
- نمای بیرونی ساختمان
- دیوارهای بیرونی
- پشت بام
- فضای داخلی
- دیوارها
- کف
- سقف
- دکوراسیون (شامل المانهای تزئینی، میز، اپنآشپزخانه و …)
مزایا:
- دوام بالا
- تعمیر و نگهداری آسان
- تنوع در طراحی و استفاده
- انعطاف پذیری در استفاده در مکانهای مختلف
- امکان پرداخت مجدد به سطوح
- زمینه برای ایجاد اثرات تزئینی و هنری
چوب
چوب یکی از مصالح ساختمانی است که مستقیماً از درختان به دست میآید (چوب طبیعی) یا از خرده چوب، سرشاخهها و ضایعات کشاورزی به همراه چسبهای مخصوص در فرآیندهای خاص تولید میشود (چوبهای ساختگی یا تختههای مرکب). این نوع مصالح در ساختمان به عنوان تیر، ستون، خرپا، نماسازی و کفپوش مورد استفاده قرار میگیرد و همچنین در کارهای کمکی مانند قالببندی و داربست مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربردها:
- ساخت مصنوعات چوبی
- کارهای کمکی در ساخت و ساز (شامل قالبسازی و چوببست)
- دکوراسیون
- نماسازی و تزئین
مزایا:
- عایق حرارتی و برودتی
- مقاومت مکانیکی نسبتاً خوب
- قابلیت پرداخت سطحی و رنگپذیری
- امکان تصحیح خواص مثل مقاومت به آتش، رطوبت و قارچ
- هزینه مقرون به صرفه
- تجدیدپذیری (بازیافت چوب پس از برش)
- دارای خصوصیتهای آکوستیک
آجر نسوز
آجر نسوز یک نوع آجر است که از خاکهای چینی و غیرسوز تولید میشود که دارای ساختار مولکولی متراکم و ظریف است. این نوع آجر ابتدا سنگها را آسیاب کرده و سپس به خاک نرم تبدیل میشود. پس از ۳ روز پخت در کوره با دمای بالای ۱۵۰۰ درجه سانتیگراد، آجر نسوز تولید میکند.
کاربردها:
- دیوارههای ساختمان
- نمای ساختمان
- استفاده در صنایع مختلف از جمله صنایع فولاد، سیمان، سرب، روی، شیشه و…
مزایا:
- مقاومت در برابر فرسایش، سرما و گرما به دلیل پخت در دمای بالا
- زیبایی و تنوع رنگی بالا به دلیل پخت در کوره
- سبک بوده و نیاز به اسکوب و نگهدارنده ندارد
- انطباق با ملات و سیمان برتری دارد و از ساختمانها آسیبی نمیرساند
- امکان اجرا در هر اندازه و طرح دلخواه
- عایق حرارتی و تأثیرگذار در کاهش مصرف انرژی در همه فصول
سیمان سفید
سیمان سفید مشابه سیمان سیاه یا خاکستری است و تفاوت آنها بیشتر در رنگ است. رنگ سیمان با توجه به مواد خام موجود در ترکیب و مراحل تولید تغییر میکند. مقاومت و قدرت چسبندگی سیمان سفید مشابه سیمان پرتلند معمولی است.
کاربردها:
- در ساختمانهای در دست ساخت
- زیباسازی ساختمان و تزئینات
- به عنوان پایه برای تولید دوغاب، چسب، کفهای خودتراز شونده، ملاتهای آهک سیمان، مجسمهسازی، تزئینات و مخلوطهای گچ
مزایا:
- مقاوم در برابر هوازدگی
- حفظ رنگ بتن و جلوگیری از تغییر رنگ
- توانایی اجرای طراحیهای خلاقانه و نوآورانه
- سریع خشک شده و حداکثر مقاومتی که هزینههای ساخت را به طور قابل توجهی کاهش میدهد
- پراکندگی بالای این نوع سیمان از تخریب مواد تحت تأثیر رطوبت یا مواد حاجب جلوگیری میکند
- سازگاری با محیط زیست
- مقاوم در برابر شکستگی و خرد شدن
چوب پلاست
چوب پلاست یک نوع کامپوزیت است که امروزه به چوب پلاستیک یا چوب پلاست نیز معروف است. این ماده از ترکیب موادی مانند پلاستیک، الیاف چوب طبیعی، ترموپلاستیک و آرد تشکیل شده است. در بخش مربوط به چوب، از مواد اولیهای نظیر پوسته بادام زمینی، الیاف تفاله، کاه و بامبو استفاده میشود. همچنین، بخش پلاستیکی از پلی وی سی، پلی اتیلن و پلی پروپیلن تشکیل شده است. این مواد پس از ترکیب در دستگاههای ویژه، خمیری با قوام مشخص تولید میکنند که معروف به کامپوزیت چوب پلاستیکی یا چوب پلاست میباشد. سپس، خمیر شکل گرفته را در قالبهای متنوعی ریخته و پس از اعمال تغییرات مورد نیاز، چوب پلاست یا چوب پلاستیک تولید میشود.
کاربردها:
- کفپوش چوبی
- گلدانها
- سقف کاذب
- نردههای چوبی
- مبلمان
مزایا:
- کاملاً ضد آب و مقاوم در برابر رطوبت
- خاصیت ضد باکتریال
- عدم تأثیر انبساط و انقباض در تمامی شرایط آب و هوا
- وزن سبک و استقامت بسیار بالا در مقابل ضربه و آسیبهای مختلف
- مقاومت در برابر حوادث ناگهانی مانند آتش سوزی و اتصالات برقی
- شستشو و نگهداری آسان و عدم تغییر در ظاهر محصول با شستشوی متداوم
شیشه هوشمند
شیشههای هوشمند یا عینکهای هوشمند به انواع شیشهها اطلاق میشوند که با استفاده از جریان الکتریکی قادر به تغییر وضعیت شفافیت شیشه از حالت مات به حالت شفاف است. این امکان به کاربر اجازه میدهد که میزان نور ماری در شیشه را تنظیم کند و تنها با فشردن یک دکمه، شیشه را از حالت شفاف به حالت تیره تغییر دهد. شیشههای هوشمند با واکنش به جریان الکتریسیته تغییر میدهند و با تغییرات شیمیایی، خصوصیات فیزیکی شیشه تغییر میکند.
کاربردها:
- سالنهای کنفرانس
- پارتیشنها
- استخرها
- نماهای تجاری
- باشگاهها
- موزهها
مزایا:
- وزن سبک
- استفاده و نگهداری آسان
- انتقال نور
- حفظ حریم خصوصی
- تنوع طرح و رنگ بالا
سنگ ساختمانی (نما سنگ)
سنگ ساختمانی از تجمع یک یا چند کانی تشکیل شده و در اندازههای مختلف برش داده میشود. این سنگها میتوانند در انواع مختلفی مانند سابیده شده، آنتیک، کات بروکن، تیشهای و غیره فرآوری شوند. سنگهای ساختمانی بسته به نوع کانیها و شیوه تشکیل آنها دارای انواع متنوعی هستند.
کاربردها:
- پوشش دیوار داخلی ساختمان
- نماکاری
- پوشش پشت بام
- کف ساختمان و پلکان
- دکوراتیو نمودن ساختمان
- زیرسازی جادهها
- دیواره و شالوده
- کف خیابان و پیادهرو
مزایا:
- دوام و مقاومت بسیار بالا
- جلاپذیری مطلوب
- مقاومت در برابر سایش و ضربه
- قابلیت برش و صیقل خوردن
- قابلیت شستشو
- ثبات رنگ
- مقاومت در برابر حرارت و رطوبت
- مقاومت کششی و خمشی مناسب
- غیرقابل نفوذ بودن
- مقاومت در برابر تغییرات آب و هوایی
- سختی و مقاومت فشاری بالا و پایداری در برابر مواد اسیدی و قلیایی
فایبر سمنت
فایبر سمنت، که با نام سمنت برد نیز شناخته میشود، صفحات سیمانی هستند که در ساختار آن از الیاف استفاده شده و ترکیبی از سیمان پرتلند، سیلیس و الیاف را شامل میشوند. فرآیند فرآوری فایبر سمنت به صورت هوا خشک و با استفاده از دستگاه اتوکلاو صورت میگیرد.
کاربردها:
- نمای ساختمان ویلایی، آپارتمانها و مجتمعها
- سقف کاذب داخلی و خارجی
- ساخت کف کانکس
- دیوارههای داخلی و جداکننده
- زیرسازی کاشی و سرامیک در محیطهای مرطوب
- دیوارههای ضدحریق
مزایا:
- اجرای سریع
- قیمت مناسب
- نگهداری آسان
- مقاومت در برابر آتشسوزی و شرایط جوی
- مقاومت مکانیکی و مقاومت خمشی بالا
- ثبات و پایداری رنگ روی فایبر سمنت
- مقاوم در برابر آفات و حشرات
- تنوع طرح و رنگ بالا
پایان رپورتاژ اگهی